Τα δάπεδα είναι οι πλέον καταπονούμενες επιφάνειες κάθε κατοικίας. Είναι απαραίτητο λοιπόν το υλικό επίστρωσής τους να χαρακτηρίζεται από μεγάλη αντοχή, καθώς υφίσταται αναρίθμητες αλλοιώσεις όχι μόνον από τη διαρκή κυκλοφορία των κατοίκων αλλά και από τα κάθε είδους και βάρους έπιπλα και αντικείμενα. Το ξύλο, το μάρμαρο και τα πλακίδια είναι τα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται στη συντριπτική πλειονότητα των κατασκευών για την επικάλυψη των δαπέδων.

Η επιλογή του υλικού για την επένδυση του πατώματος στις περισσότερες περιπτώσεις, είτε πρόκειται για κατασκευή διαμερίσματος είτε για ανακαίνιση, εξαρτάται από την αισθητική του ιδιοκτήτη και από τις απαιτήσεις του όσον αφορά την ποιότητα, σε συνδυασμό με το κόστος που είναι διατεθειμένος να αντιμετωπίσει. 

Κάθε υλικό έχει κάποια ειδικά τεχνικά χαρακτηριστικά, διαφορετικές αισθητικές εφαρμογές και δυνατότητες, καθώς και διαφορετικό κόστος αγοράς και εγκατάστασης.

Το μάρμαρο

Το μάρμαρο είναι ένα φυσικό οργανικό υλικό το οποίο έχει μεγάλη αντοχή, μια και πρόκειται για πέτρωμα, χρησιμοποιείται σε κάθε είδους σπίτια αλλά και σε εργασιακούς χώρους. Δεν ενδείκνυται για ανακαινίσεις, ειδικά σε διαμερίσματα πολυκατοικιών, αφού το βάρος του είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των άλλων δύο υλικών. Τα μάρμαρα που κυκλοφορούν στην αγορά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: στα χρωματιστά και στα λευκά ή ημίλευκα. Τα χρωματιστά έχουν ένα πολύ σημαντικό μειονέκτημα σε σχέση με τα λευκά και τα ημίλευκα: είναι πολύ επιρρεπή στη φθορά.

Το κόστος του μαρμάρου εξαρτάται από την ποιότητα και τις διαστάσεις, δηλαδή το πάχος, το πλάτος και το μήκος. Οι συνηθέστερες διαστάσεις που χρησιμοποιούνται στις πλάκες για το δάπεδο είναι 60×30, 30×30, 40×40 εκ., με πάχος 2 εκ. και σε ελάχιστες περιπτώσεις 3 εκατοστά. Τα καλύτερα ελληνικά μάρμαρα, είναι από τα λευκά του Διόνυσου και το πεντελικό,στα χρωματιστά μπορεί να διακρίνει κανείς δύο ποιότητες ανάλογα με το πόσο αραιές ή πυκνές είναι οι χρωματικές γραμμώσεις. Οι πυκνές χρωματικές γραμμώσεις δηλώνουν την ύπαρξη ξένων στοιχείων σε μεγάλο βαθμό, κάτι που σημαίνει μικρότερη αντοχή.

 Η τοποθέτηση,  αποτελεί, μετά την επιλογή του υλικού, το 50% της επιτυχίας. Περιλαμβάνει, εκτός από την επίστρωση των πλακών, την αδιαβροχοποίηση, τεχνική που περιορίζει την απορροφητικότητα του μαρμάρου, η οποία είναι υπεύθυνη για διάφορες χρωματιστές κηλίδες είτε από υγρά, όπως ο καφές, είτε από κάψιμο, γυάλισμα και λείανση με ειδικό τριβείο. Αν βέβαια θελήσετε να κάνετε σχέδια στο πάτωμα συνδυάζοντας δύο ή και περισσότερα χρωματιστά μάρμαρα ή χρησιμοποιώντας υλικά όπως είναι ο μπρούντζος, το κόστος της τοποθέτησης ανεβαίνει κατά πολύ.

Το ξύλο

Το ξύλο είναι ένα ζωντανό, φυσικό υλικό που δίνει χρώμα και προτιμάται σε κλασικές κατοικίες. Εχει μεγάλες θερμομονωτικές ικανότητες, είναι οικολογικό, αφού η υλοτομία είναι ελεγχόμενη σε προκαθορισμένες εκτάσεις. Επηρεάζεται από την υγρασία και για αυτό τον λόγο πρέπει να γίνεται τοποθέτηση σε εσωτερικούς χώρους και να συντηρείται σωστά. Το ξύλινο πάτωμα δεν πρέπει να υποβάλλεται σε υγρούς καθαρισμούς με διάφορα απορρυπαντικά τα οποία το διαβρώνουν.

Τα είδη που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή δαπέδου είναι η οξιά, η δρυς, το μαόνι, σφένδαμνος κ.ά. Από αυτά, το πλέον διαδεδομένο είναι η δρυς, η οποία κοστίζει ανάλογα με την ποιότητα. Η ποιότητα δεν αφορά την ανθεκτικότητα του ξύλου, την επεξεργασία στην οποία έχει υποβληθεί ή την πρώτη ύλη, αλλά την εμφάνισή του. Το δρύινο πάτωμα μπορεί να είναι ισόβενο, ομοιόχρωμο, δίχως ρόζους, τέλειο δηλαδή αισθητικά, κατηγορία που είναι και η πλέον ακριβή. Μπορεί επίσης να είναι φαρδύβενο, δηλαδή με νερά και φαρδιές γραμμώσεις, χωρίς ρόζους, κατηγορία μέσου κόστους. Τέλος, το φθηνότερο, που είναι φαρδύβενο με ψιλούς ρόζους και με ελαφριά διχρωμία. Η τοποθέτηση, που περιλαμβάνει το κάρφωμά του, δηλαδή την επίστρωση, το τρίψιμο και το λουστράρισμα,  πρέπει να γίνεται από ειδικευμένους τεχνίτες. Και σε αυτό το υλικό, όπως και στο μάρμαρο, η τοποθέτηση θεωρείται πολύ σημαντικό στοιχείο για να μην τρίζει ή για να μην ανοίξει με την πάροδο του χρόνου.

Εκτός από το πάτωμα, το οποίο ονομάζεται καρφωτό, υπάρχουν δύο ακόμη τεχνικές επίστρωσης οι οποίες έχουν χαμηλότερο κόστος και ενδείκνυνται για ανακαινίσεις: το κολυμπητό ή αυτοφερόμενο πάτωμα και το κολλητό. Το κολυμπητό είναι ξύλο που είναι προλουστραρισμένο, τοποθετείται γρήγορα, καθαρά και εύκολα. Η διαδικασία περιλαμβάνει την τοποθέτηση υποστρώματος από διογκωμένο πολυαιθυλένιο και ειδικό πλαστικό μονωτικό για τον ήχο και την υγρασία και, τέλος, το κόλλημα ξύλου πάχους 14 χιλιοστών στις ενώσεις στα πλάγια.

Επίσης υπάρχουν και τα συνθετικά δάπεδα τα laminate που μιμούνται την εμφάνιση του ξύλου. Αποτελούνται από διαφορετικές στρώσεις υλικών και σαν τελική επίστρωση έχουν φωτογραφία ξύλου. Φθείρονται εύκολα αλλά είναι οικονομικά – γι’ αυτό άλλωστε επιλέγονται για επαγγελματικούς χώρους.

Τα πλακίδια

Τα πλακίδια, που έχουν κατακτήσει ένα μεγάλο μέρος της αγοράς, είναι χώμα ψημένο σε υψηλές θερμοκρασίες. Στην αγορά τα βρίσκει κανείς σε πολλές διαστάσεις, χρώματα και σχέδια ικανά να καλύψουν διαφορετικές αισθητικές απαιτήσεις. Είναι αρκετά ελαφρύ υλικό· για αυτό συνιστάται σε ανακαινίσεις διαμερισμάτων και δουλεύεται πολύ. Αν είναι σωστά επεξεργασμένα και ψημένα στους 1.200 βαθμούς τουλάχιστον, είναι ανθεκτικά και δεν χρειάζονται ειδική μεταχείριση στην καθαριότητα, ενώ αλλάζονται πολύ εύκολα, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Το κόστος τους εξαρτάται από τις διαστάσεις, τη χώρα παραγωγής, την επεξεργασία στην οποία έχουν υποβληθεί, αλλά και τη σωστή συνεργασία του κατασκευαστή με τον έμπορο. Τέλος, στη διαμόρφωση του κόστους σημαντικό ρόλο έχει και ο σχεδιασμός. Υπάρχουν πλακάκια, τα οποία αφορούν πολύ εξεζητημένες αισθητικές απαιτήσεις.

Οι συνήθεις διαστάσεις στα πλακάκια δαπέδου είναι 30×30 εκ. Υπάρχουν δύο ειδών πλακίδια: αυτά που κατά τη διάρκεια του ψησίματος είναι ενωμένο το σμάλτο με το μπισκότο, δηλαδή η επάνω και η κάτω επιφάνεια, τα οποία ονομάζονται μονοκοτούρα και είναι πολύ ανθεκτικά, και εκείνα στα οποία κολλιούνται οι δύο επιφάνειες μεταξύ τους μετά τη διαδικασία του ψησίματος και ονομάζονται μπικοτούρες. Οι μπικοτούρες δεν είναι τόσο ανθεκτικές και συνιστάται η χρήση τους για τοίχο και όχι για δάπεδο. Σημαντικό επίσης για τη σκληρότητα και την ανθεκτικότητα του πλακιδίου είναι να γνωρίζουμε σε ποια κατηγορία κατατάσσονται. 

 Επίσης πρέπει να γνωρίζετε πως, αν επιλέξετε να βάλετε στο δάπεδό σας πλακίδια, θα πρέπει να εφοδιαστείτε με μεγαλύτερη ποσότητα από εκείνη που απαιτείται για την κάλυψη του χώρου ώστε να μπορούν να αντικαταστήσουν αργότερα κατεστραμμένα πλακίδια.